Trong thời gian gần đây, những thông tin về sản phẩm giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, thậm chí là những sản phẩm hỗ trợ sức khỏe cho người bệnh, người già, trẻ nhỏ, người đang mang thai cũng làm giả như vụ sữa giả 500 tỷ đồng vừa được phát hiện. Những vụ việc này khiến dư luận lên án đồng thời cũng réo lên một hồi chuông cảnh tỉnh tới tất cả người tiêu dùng về việc lựa chọn thực phẩm của mình.
Nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế đã mở ra cho chúng ta nhiều cơ hội trên mọi mặt của đời sống, trong đó cũng có cả cơ hội nhiều hơn trong việc được thưởng thức những thực phẩm từ các vùng miền khác nhau trong nước, và những thực phẩm xuất xứ nước ngoài. Tuy nhiên, đã có rất nhiều thực phẩm được quảng cáo là nhập khẩu hay chính hãng từ vùng miền mà thực tế thì không đúng.... khiến người tiêu dùng dễ bị nhầm lẫn, khó lòng chọn ra những sản phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm.
Hưởng ứng tháng an toàn thực phẩm năm 2025, ban biên tập xin gợi ý tới Nhân dân một số lưu ý về việc lựa chọn thực phẩm an toàn. Chắc chắn sẽ giúp ích cho mọi người, mọi nhà trong việc lựa chọn thực phẩm đủ tiêu chuẩn phục vụ sức khỏe.
(Hình ảnh về thực phẩm tươi ngon)
Với thực phẩm đóng gói sẵn và có nhãn mác đầy đủ:
Với những loại thực phẩm được đóng gói sẵn, phải kiểm tra sản phẩm bên trong có còn nguyên vẹn hay không. Nhãn mác phải thể hiện đúng thông tin của sản phẩm, nhà sản xuất, ngày sản xuất, lô sản xuất, hướng dẫn sử dụng, thành phần cấu tạo chính của sản phẩm và đặc biệt phải có ngày sản xuất và ngày hết hạn. Chỉ nên chọn những sản phẩm có xuất xứ nguồn gốc rõ ràng và còn hạn sử dụng.
Còn đối với các sản phẩm chế biến sẵn nên chú ý nên thành phần phụ gia và các chất bảo quản sử dụng để bảo vệ sức khỏe gia đình được an toàn nhất. Bên cạnh đó đối với những thành viên trong gia đình bị dị ứng với một số chất thì cần phải nghiên cứu thật kỹ thành phần của sản phẩm.
Với thực phẩm tươi sống:
Nếu thực phẩm được bán ở cửa hàng, siêu thị, nên chọn các thực phẩm được bảo quản ở nhiệt độ phù hợp với sản phẩm, ví dụ: rau, củ, quả được bảo quản nơi thoáng mát; thịt, thủy sản được giữ lạnh đông hoặc để trong đá lạnh, trứng được để ở nhiệt độ mát.
Nếu phải mua thực phẩm ở chợ truyền thống, nên chọn các hàng quen hoặc có uy tín để mua. Lưu ý tránh các quầy bán hàng gần khu vực có nguy cơ ô nhiễm cao như cống rãnh thoát nước thải, khu vực có rác thải, gần nhà vệ sinh. Nên chọn các quầy hàng được bày riêng biệt các loại rau, củ, quả với các loại thịt, sản phẩm gia cầm và thủy hải sản.
Đối với rau, củ, quả nên lựa chọn loại còn tươi, nguyên cuống, không dập nát, không có những đốm màu lạ hoặc khác nhau. Những loại rau quả ít dùng thuốc trừ sâu là bầu, bí xanh, bí đỏ, chuối... Thận trọng với những loại rau: rau muống, rau ngót, xà lách, rau cải các loại. Tốt nhất mùa nào dùng rau đó sẽ ít nguy cơ hơn đối với các loại hóa chất bảo vệ thực vật. Không mua rau đã héo úa, dập nát hay có mùi lạ, có có kích thước bên ngoài khá bất thường.
Khi chọn rau trong siêu thị thì nên chú ý đến nơi sản xuất và độ tươi của rau, còn khi mua ở chợ nên quan sát và chọn lựa thật kỹ các loại rau này. Dù mua ở siêu thị hay chợ trước khi chế biến cũng nên ngâm với nước muối để tránh bị thuốc hay phân bón.
Đối với thịt nên chọn loại có màu sắc đỏ tươi hoặc đỏ sẫm, vết cắt có màu sắc bình thường, khô. Tránh thịt có màu hơi xanh nhạt hoặc hơi thâm, thậm chí đen, màng ngoài nhớt. Tránh các loại thịt có mùi lạ, mùi ôi thiu hay mùi thuốc kháng sinh.
Đối với thịt chế biến sẵn như thịt quay, giò, chả phải thận trọng, chỉ nên mua ở những cơ sở có nguồn gốc rõ ràng, quầy bán đảm bảo vệ sinh. Không nên mua nếu sản phẩm không được bảo quản trong tủ che đậy kín, hoặc có màu đỏ lòe loẹt, có mùi lạ.
Đối với các loại thủy, hải sản, nếu có thể nên chọn các loại thực phẩm tươi, còn sống, hoặc nếu không còn sống phải được bảo quản trong đá lạnh dù là bán trong siêu thị hay ở chợ truyền thống.
Để mua các loại cá tươi ngon bạn nên chọn những con cá đang còn sống và thở trong chậu hay bể. Nên chọn những con khỏe và còn nguyên vảy, còn nếu không còn sống thì cá và hải sản phải được bảo trong đá lạnh. Tránh mua các loại cá bị ươn hay có mùi lạ.
Cách chọn đồ hộp:
Nhóm thực phẩm đóng hộp hiện nay cũng khá phổ biến và được nhiều người nội trợ tin dùng, vì vậy cần lưu ý một số thông tin chung để chọn đồ hộp an toàn như sau:
Hạn sử dụng của các loại đồ hộp thường khá dài, ví dụ các loại đồ hộp có acid thấp như thịt lợn, thịt bò, thịt gà, sản phẩm ngũ cốc, khoai tây đóng hộ có hạn dùng 2 – 5 năm; các loại sản phẩm từ cà chua, nước rau quả ép, các loại dưa muối có hạn sử dụng 12 – 18 tháng. Lưu ý chọn các sản phẩm còn hạn sử dụng. Nên chọn loại hai nắp hộp bị lõm vào, gõ có tiếng kêu đanh. Không chọn và sử dụng các loại sản phẩm đóng hộp nếu có các hiện tượng sau:
- Hộp bị phồng ra ở nắp hoặc các vị trí khác, nếu có hiện tượng đó thì sản phẩm bên trong đã bị vi sinh vật phân hủy làm hỏng và sinh ra khí.
- Bao gói đồ hộp bị hở hoặc rò rỉ, bị móp hoặc biến dạng do va đập mạnh
- Đồ hộp khi mở ra có mùi hôi, mùi lạ khác với mùi đặc trưng của sản phẩm
Các loại thực phẩm khác không nên lựa chọn và sử dụng:
Thực phẩm khô đã bị mốc, đặc biệt là các loại ngũ cốc, hạt có dầu như đậu, lạc… Trong thực phẩm mốc có thể chứa một số loại vi khuẩn có thể gây nên bệnh ung thư và ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng.
Rau, củ, quả có mùi lạ của hóa chất bảo vệ thực vật; thịt, thủy hải sản có mùi lạ của thuốc thú y.
Các loại phụ gia thực phẩm như chất bảo quản, phẩm màu, đường hóa học đóng gói không có nhãn mác, không rõ nguồn gốc.
Nên mua sản phẩm ở các cửa hàng có uy tín, những nơi chấp hành đầy đủ các điều kiện về an toàn thực phẩm để kinh doanh. Không mua thực phẩm được yêu cầu bảo quản mát hoặc lạnh nhưng cơ sở không có phương tiện bảo quản lạnh hoặc bày bán ở dưới ánh sáng mặt trời.
Nên mua sản phẩm ở các cửa hàng có uy tín, những nơi chấp hành đầy đủ các điều kiện về an toàn thực phẩm để kinh doanh. Khi mua sản phẩm đông lạnh không mua sản phẩm sờ không thấy lạnh, hoặc đã bị mềm do không đủ nhiệt độ lạnh để bảo quản, sản phẩm có màu sắc bất thường hoặc có lông tơ do nấm.
Các thực phẩm tươi khi được mua về cần sơ chế và chế biến ngay. Những thực phẩm chưa dùng hết hoặc chưa dùng đến cần sơ chế sạch sẽ, để khô ráo và cho vào tủ lạnh bảo quản.
Trên đây là những cách lựa chọn thực phẩm an toàn và đơn giản để lựa chọn các loại thực phẩm tươi ngon, đảm bảo dinh dưỡng. Mỗi người dân hãy là người tiêu dùng thông thái loại bỏ ngay các mặt không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.